15 February, 2011

Who (1st century)

* Seneca the Younger (c.4-65) (Roman):
- Lucius Annaeus Seneca (often known simply as Seneca, or Seneca the Younger) was a Roman Stoic (khắc kỷ) philosopher, statesman, dramatist, and in one work humorist, of the Silver Age of Latin literature. (See: The Stoic philosophy of Seneca; Seneca's quotes)
egs.edu (The European Graduate School)  Lucius Annaeus Seneca - Roman Stoic philosopher biography
Dioscorides
_____
* Pedanius Dioscorides (c.40-90) (Greek) (botanist):
- Pedanius Dioscorides was a Greek physician, pharmacologist and botanist, the author of a 5-volume encyclopedia about herbal medicine and related medicinal substances (a pharmacopeia), that was widely read for well more than a thousand years. A native of Anazarbus, Cilicia, Asia Minor, Dioscorides "practiced in Rome at the time of Nero. He was a surgeon with the army of the emperor, so he had the opportunity to travel extensively, seeking medicinal substances (plants and minerals) from all over the Roman and Greek world."
_____
* Claudius Ptolemaeus (known as Ptolemy) (c.90-168) (Roman):
- Claudius Ptolemy was a Roman citizen of Egypt who wrote in Greek. He was a mathematician, astronomer, geographer, astrologer, and poet. He lived in Egypt under Roman rule, and is believed to have been born in the town of Ptolemais Hermiou in the Thebaid. He died in Alexandria around 168 CE. (Thành phố Alexandria nơi Ptolemy sinh sống luôn là một trung tâm tri thức lớn, ngay cả sau khi thư viện nổi tiếng của thành phố bị Cesar thiêu hủy năm 48 BCE)
- Ông là nhà khoa học có tầm ảnh hưởng bậc nhất của đế quốc La Mã. Các quan điểm của ông về cấu trúc của thế giới đã làm nền tảng cho thuyết địa tâm (Geocentric model/Geocentrism/Ptolemaic system) trong nhiều thế kỷ, một học thuyết mà đến thời Nicolaus Copernicus mới bị đánh đổ. Ptolemy cũng là tác giả của sơ đồ chuyển động của các thiên thể với sự có mặt của tuế sai. Có 2 lý thuyết rất nổi tiếng vào thời đó đã được khai triển và tồn tại trong các tác phẩm của Ptolemy. Một là thuyết trái đất là trung tâm, hay còn gọi là thuyết Ptolemaic, là lý thuyết vũ trụ của ông ngày nay bị coi là một sai lầm trong thiên văn học. Hai là thuyết trái đất phần lớn là đất, cho rằng bề mặt của trái đất gồm phần lớn là đất, ngày nay là một sai lầm trong khoa địa lý. 2 quan niệm sai lầm này đã làm lu mờ những thành tựu khổng lồ của Ptolemy. Thế nhưng kể từ Ptolemy đến nay, chưa có ai đã từng cung cấp một kiến thức khoa học toàn diện của một thời đại bằng ông.
- T
ác phẩm nổi tiếng nhất của ông là tiểu luận về thiên văn học, cuốn Almagest. Almagest cũng là một trong những tác phẩm khoa học có ảnh hưởng nhất mọi thời đại.
-
Không thể chối cãi rằng Ptolêmê là cha đẻ của địa lý cận đại, nhưng tiếc rằng người ta đã mãi mãi gắn liền ông với một khoa thiên văn lạc hậu! Một lý do cắt nghĩa tại sao Ptolêmê có một hình ảnh lu mờ trong lịch sử khoa địa lý, đó là chúng ta biết quá ít về cuộc đời của ông. Không biết ông là người Ai Cập gốc Hy Lạp hay người Hy Lạp gốc Ai Cập, vì ông mang một cái tên vừa phổ thông ở thành phố Alexandria Ai Cập, vừa ngẫu nhiên trùng hợp với tên một người bạn thân thiết nhất của Alexader Đại Đế. Một người khác cũng có tên Ptolêmê đã trở thành tổng trấn Ai Cập sau khi Alexander chết, rồi tự xưng vua và thiết lập triều đại Ptolêmê cai trị Ai Cập suốt 3 thế kỷ (304-30 trước C.N.). Nhưng những người có tên Ptolêmê đó là những nhà cai trị, còn ông Ptolêmê này là một nhà khoa học.
-

No comments:

Post a Comment

picasa